10 roślin odpornych na ślimaki – co sadzić, aby uniknąć szkodników?

Widok ślimaka leniwie przechadzającego się po ulubionej rabacie jest utrapieniem dla wielu ogrodników, rolników i działkowców. Ten niewielkich rozmiarów mięczaki potrafią zniszczyć całą roślinę, od liści aż po korzenie roślin. Walka z nim często przypomina syzyfową pracę. Na szczęście wiele odmian roślin jest odporna na działanie tych szkodników. Poznaj 10 roślin, które nie są dla ślimaków atrakcyjnym pożywieniem.

Ślimak - niepozorny szkodnik niszczący całe uprawy 

Ślimaki nagie to wszystkożerne szkodniki, które spotkać można w ogrodach, sadach i na polach przede wszystkim w sezonie letnim, ponieważ wysokie temperatury i wilgotność sprzyjają im rozmnażaniu. Mimo że wydają się powolne, to czasami wystarczy zaledwie jedna noc, aby na drugi dzień móc stwierdzić utratę uprawy kapusty lub innych warzyw. Ślimaki bowiem żerują przede wszystkim nocami, jednak przy sprzyjających warunkach atmosferycznych (np. dużej wilgotności i temperaturze oscylującej w zakresie od 6°C do 20°C), mogą być aktywne również w ciągu dnia. Wyjątkiem są bardzo słoneczne dni, które nie sprzyjają zachowaniu optymalnej dla nich wilgotności. 

Najpoważniejsze szkody powodują ślimaki nagie należące do trzech gatunków: pomrowik plamisty, ślinik pospolity oraz ślinik wielki. O ich bytności na uprawach mogą świadczyć nieregularnych rozmiarów dziury w liściach, a także pozostałości śluzu. Warto zaznaczyć, że sam śluz może być źródłem chorobotwórczych bakterii, wirusów i grzybów. 

Nadrzędna rola ślimaków jako reducentów polega na rozkładaniu martwej materii organicznej. W związku z tym, jeżeli nie istnieje konieczność ich całkowitej eliminacji, warto pozwolić im na swobodne bytowanie. Nieco inaczej jest w przypadku, gdy te niepozorne mięczaki niszczą korzenie roślin np. buraków lub marchewek. W skrajnych przypadkach ich żerowanie może przynieść rolnikom ogromne straty, nawet całych upraw. Zaatakowane przez ślimaki rośliny są mniej odporne i częściej chorują. 

Ślimaki wybierają przede wszystkim uprawy rzepaku, wszystkie gatunki zbóż ozimych, truskawek, malin, porzeczek, a z roślin ozdobnych upodobały sobie głównie słoneczniki, nagietki, aksamitki, czy fuknie. Szkodniki te nie ograniczają się do wybranego fragmentu rośliny. Pożerają wszystko, od kiełkujących ziaren, poprzez młode pędy, a kończąc na kwiatach i liściach. 

Niektóre rośliny wydzielają substancje zapachowe, które skutecznie odstraszają ślimaki. Warto zatem sadzić je w pobliżu swoich upraw, aby aromat kwiatów lub liści mógł w naturalny sposób zmniejszyć ryzyko uszkodzeń spowodowanych przez te szkodniki. 

10 roślin, których nie jedzą ślimaki

Niektóre gatunki roślin stanowią naturalną barierę ochronną dla odmian znajdujących się w ogrodzie, sadzie lub na polu uprawnym. Dobrym pomysłem jest posadzenie ich w najbliższym otoczeniu gatunków, które chcemy ochronić przed zniszczeniem. 

1. Piwonia

Piwonie to piękne, okazałe rośliny, które pomimo dużych wymagań względem sadzenia i uprawy, nie często padają ofiarą ślimaków. Rośliny te najlepiej rosną na żyznych, przepuszczalnych glebach o lekko kwaśnym pH (ok. 6). Są jednak mało odporne na niedobory związków mineralnych, dlatego należy pamiętać o regularnym nawożeniu podłoża.

Ich kwiaty, pojawiające się na przełomie maja i czerwca, wydzielają olejki eteryczne, które odstraszają mięczaki.

2. Płomyk wiechowaty (Floks)

Floks, występujący również pod nazwą płomyk wiechowaty, to roślina z rzędu wrzosowców.  Wyróżniają ją sztywne pędy i wyraźnie zaznaczone, pięciopłatkowe kwiaty kwitnące od lipca, aż do połowy września (czasami aż do października). Preferują mocno nasłonecznione stanowiska i żyzne gleby. Wydzielają bardzo intensywny zapach, który bardzo skutecznie odstrasza ślimaki, jednak przyciąga pszczoły.

3. Liliowiec ogrodowy

Liliowiec ogrodowy to popularna roślina zdobiąca ogrody głównie od maja do lipca, kiedy to przypada okres jej kwitnienia. Liliowce są bardzo łatwe w uprawie, a liczba gatunków dostępnych aktualnie na rynku jest imponująca. Kwiaty liliowca występują w wielu kolorach, dlatego też nietrudno dopasować je do estetyki całego ogrodu. Warto sadzić je w gęstych kępach, co zmniejszy ryzyko inwazji ślimaków nagich. 

4. Lawenda wąskolistna

Nie ma chyba osoby, która nie kojarzy aromatu lawendy wąskolistnej. Nic zatem dziwnego, że stanowi częsty substrat do produkcji wielu produktów ziołowych, w tym głównie kosmetyków, a jej właściwości uspokajające sprawiają, że wykorzystuje się ją na szeroką skalę w przemyśle farmaceutycznym. Lawenda wąskolistna jest mało wymagająca względem warunków atmosferycznych i gleby, dlatego też można uprawiać ją właściwie bez większych ograniczeń. Ślimaki nie tolerują jej intensywnego zapachu, a także liści pokrytych srebrzystymi włoskami. 

5. Wilczomlecz

Wilczomlecze wyróżniają się ozdobnymi liśćmi i kwiatami w kremowo, zielono-czerwonym kolorze. Wymagają słonecznych stanowisk, a ich kwitnienie przypada na okres od kwietnia do lipca. Są odporne na mróz, dlatego cieszą się dużą popularnością wśród ogrodników. Liście wilczomlecza pokryte są cienką warstwą wosku, która nie jest tolerowana przez ślimaki. 

6. Bodziszek wspaniały

Bodziszek wspaniały przykuwa wzrok przede wszystkim pięknymi, purpurowo-niebieskimi kwiatami. Jest to roślina wyjątkowo łatwa w uprawie i tolerancyjna w stosunku do zmiennych warunków zewnętrznych. Ślimaki nie preferują jej ze względu na obecność licznych włosków na powierzchni liści. Najczęściej sadzi się w gęstych skupiskach, co skutecznie chroni okoliczne rabaty. 

7. Krwawnik pospolity

Bylina, jaką jest krwawnik pospolity, to bardzo pospolita roślina porastająca zarówno dzikie tereny, jak i uprawiana w przydomowych ogrodach. Kwiatostany w formie baldachów skupione są w drobne, różnobarwne kwiaty. Mimo że kwiaty rośliny nie wydzielają bardzo intensywnego aromatu, to jej zapach ich pędów i liści skutecznie odstrasza ślimaki.  

8. Rozchodnik

Rozchodnik to ciekawe rośliny o preferencjach do mocno nasłonecznionych stanowisk. Liście rozchodnika mogą mieć różne zabarwienie i w związku z tym spełnią oczekiwania estetyczne każdego ogrodnika i działkowca. Tym, co odpycha od rośliny ślimaki są liście - mocno mięsiste i niejadalne. Co ważne ulistnienie rośliny można obserwować przez cały rok. 

9. Nasturcja

Nasturcja to jednoroczna roślina znana przede wszystkim ze swoich drobnych i pomarańczowych oraz żółtych kwiatów. W zależności od odmiany potrafi piąć się na wysokość nawet do 3 metrów. Co ciekawe, jej kwiaty są jadalne i często wykorzystywane w restauracjach do ozdoby deserów lub wytwornych dań. Nie smakuje jednak ślimakom, które nie preferują gorzkiego smaku ich liści i woni kwiatów. 

10. Przywrotnik ostroklapowy

Przywrotnik ostroklapowy z rodziny różowatych wyróżnia się pierzastymi, ząbkowanymi liśćmi, które nie są tolerowane przez ślimaki. Ta wieloletnia, niska roślina bardzo często sadzona jest w postaci gęstych skupisk, preferuje zacienione stanowiska i nie ma wysokich wymagań środowiskowych.

Źródła

1. Kozłowski J. i Jaskulska M. Ślimaki nagie - szkodniki roślin. Instytut Ochrony Roślin – Państwowy Instytut Badawczy. Poznań 2023. ISBN 978-83-64655-88-3.

2. http://pzd.pl/artykuly/26567/135/slimaki-jak-je-zwalczac.html [dostęp 08.01.2025].